Miałem
duże problemy z opisaniem dzięcioła. Wszyscy znamy go jako ptaka
odpowiedzialnego za wykuwanie dziupli. Jest to oczywiście prawda, ale czy na
tym kończą się jego specjalne cechy? Absolutnie nie. Co więcej niemal każda
część dzięcioła jest na tyle inna od reszty ptaków, że warto o nich coś napisać.
Gatunków dzięciołów jest kilka z
czego trzy są do siebie podobne. Sama nazwy wskazują na czym polega główna
różnica: dzięcioł duży, dzięcioł średni i dzięciołek. Dzięcioły duże,
najpopularniejsze, są jednymi z najczęściej widzianych w moim lesie ptaków w ogóle.
Samiec posiada czerwoną potylicę, samica nie posiada jej w ogóle.
Samiec:
Samica (w tym samym miejscu):
Dzięcioł średni jest tylko trochę
rzadziej spotykany niż duży. Jest zdecydowanie mniejszy i posiada czerwoną
czapeczkę, a intensywność może naprowadzić nas na płeć (samce mają
intensywniejszą czerwień). Od dzięcioła dużego odróżnia ich barwa kupra –
zdecydowanie bledszy niż czapka, przechodzący w różowy. Należy dodać, że kiedyś
to właśnie „średniak” był najliczniejszym gatunkiem dzięcioła. Jednak w przeciwieństwie
do pozostałych jest przywiązany do urodzajnych lasów liściastych. A te zajmując
dobre ziemie zostały wykarczowane, a 70% powierzchni lasów w Polsce to lasy
iglaste (ponieważ rosną szybko i są mało wymagające).
Dzięciołek również posiada
czerwoną czapeczkę (ale tylko samiec, samica nie ma niczego czerwonego), ale brak jej na podogoniu. Jest on wielkości wróbla z nieco
dłuższym ogonem.
Na uwagę
zasługują relacje wewnątrzgatunkowe. Dzięcioły mówiąc krótko nienawidzą się
nawzajem tak mocno, że aż dziw bierze, że się rozmnażają. Nawet przy podawaniu
pokarmu pisklakom rzadko się spotkają, a kiedy już to zrobią to zawsze dochodzi
do awantury. Wynika to z trybu życia – dzięcioły są wybitnie osiadłe i
terytorialne. Rewir lęgowy dzięcioła dużego wynosi od 40 do 60ha.
Dzięcioły
oczywiście żyją w dziuplach. Samica składa do czterech do siedmiu jaj w maju.
Obydwa dzięcioły zmieniają się przy wysiadywaniu, razem również dokarmiają
młode. Jednak jak wspomniałem, robią to tak, aby mieć ze sobą jak najmniejszą
styczność. Wnętrze gniazda to prawdziwa asceza. Gładkie ściany i kilka
pozostałych po kuciu wiórków to wszystko na co mogą liczyć młode. Do tego
młodzież rośnie szybko a dziupla nie, dlatego zamiast jak wszystkie ptaki żyć
na brzuchu młode dzięcioły muszą utrzymywać się w pozycji siedzącej, opierając
się o siebie nawzajem. Wieczne zachęcane przez rodziców wylatują po dwudziestu
dwóch dniach, co jak na ptaki jest to bardzo długo.
Ponieważ jak pisałem wcześniej dziuple zapewniają najlepszą ochronę dla piskląt, dzięcioły odbywają
tylko jeden lęg w roku.
Wypatrujcie kontynuacji. Pozdrawiam.