piątek, 2 listopada 2012

Kłująca czerwień lasu - dzięcioły (cz. I)

                Miałem duże problemy z opisaniem dzięcioła. Wszyscy znamy go jako ptaka odpowiedzialnego za wykuwanie dziupli. Jest to oczywiście prawda, ale czy na tym kończą się jego specjalne cechy? Absolutnie nie. Co więcej niemal każda część dzięcioła jest na tyle inna od reszty ptaków, że warto o nich coś napisać.


Gatunków dzięciołów jest kilka z czego trzy są do siebie podobne. Sama nazwy wskazują na czym polega główna różnica: dzięcioł duży, dzięcioł średni i dzięciołek. Dzięcioły duże, najpopularniejsze, są jednymi z najczęściej widzianych w moim lesie ptaków w ogóle. Samiec posiada czerwoną potylicę, samica nie posiada jej w ogóle.

Samiec:

Samica (w tym samym miejscu):


Dzięcioł średni jest tylko trochę rzadziej spotykany niż duży. Jest zdecydowanie mniejszy i posiada czerwoną czapeczkę, a intensywność może naprowadzić nas na płeć (samce mają intensywniejszą czerwień). Od dzięcioła dużego odróżnia ich barwa kupra – zdecydowanie bledszy niż czapka, przechodzący w różowy. Należy dodać, że kiedyś to właśnie „średniak” był najliczniejszym gatunkiem dzięcioła. Jednak w przeciwieństwie do pozostałych jest przywiązany do urodzajnych lasów liściastych. A te zajmując dobre ziemie zostały wykarczowane, a 70% powierzchni lasów w Polsce to lasy iglaste (ponieważ rosną szybko i są mało wymagające).



Dzięciołek również posiada czerwoną czapeczkę (ale tylko samiec, samica nie ma niczego czerwonego), ale brak jej na podogoniu. Jest on wielkości wróbla z nieco dłuższym ogonem.


                Na uwagę zasługują relacje wewnątrzgatunkowe. Dzięcioły mówiąc krótko nienawidzą się nawzajem tak mocno, że aż dziw bierze, że się rozmnażają. Nawet przy podawaniu pokarmu pisklakom rzadko się spotkają, a kiedy już to zrobią to zawsze dochodzi do awantury. Wynika to z trybu życia – dzięcioły są wybitnie osiadłe i terytorialne. Rewir lęgowy dzięcioła dużego wynosi od 40 do 60ha.


                Dzięcioły oczywiście żyją w dziuplach. Samica składa do czterech do siedmiu jaj w maju. Obydwa dzięcioły zmieniają się przy wysiadywaniu, razem również dokarmiają młode. Jednak jak wspomniałem, robią to tak, aby mieć ze sobą jak najmniejszą styczność. Wnętrze gniazda to prawdziwa asceza. Gładkie ściany i kilka pozostałych po kuciu wiórków to wszystko na co mogą liczyć młode. Do tego młodzież rośnie szybko a dziupla nie, dlatego zamiast jak wszystkie ptaki żyć na brzuchu młode dzięcioły muszą utrzymywać się w pozycji siedzącej, opierając się o siebie nawzajem. Wieczne zachęcane przez rodziców wylatują po dwudziestu dwóch dniach, co jak na ptaki jest to bardzo długo. Ponieważ jak pisałem wcześniej dziuple zapewniają najlepszą ochronę dla piskląt, dzięcioły odbywają tylko jeden lęg w roku.

Wypatrujcie kontynuacji. Pozdrawiam.

6 komentarzy:

  1. kilka lat temu dzięcioły przylatywały zimą pod mój dom najeść się słoniny razem z sikorkami

    OdpowiedzUsuń
  2. Bardzo ciekawie opisałeś dzięcioły , parę razy miałam przez krótką chwilę w ogrodzie dzięcioła zimą przy karmniku ale ,zbyt krótko żeby zrobić zdjęcie .
    Trzymaj się Ilona

    OdpowiedzUsuń
  3. jak zwykle ciekawa i rozwijająca opowieśc.... dużo uczę sie od ciebie.....
    dzięcioły przylatuja zimą i do nas, ciekawe czy w nowym miejscu też je bedziemy gościc.....
    zdjecia masz niesamowite, bardzo lubię je oglądac i zawsze z niecierpliwością czekam na kolejne....
    pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  4. Bardzo pouczająca lekcja na temat dzięciołów. Lubię je obserwować w lasach i w parkach. Zazwyczaj z trudem udaje mi się dosięgnąć je wzrokiem, bo chowają się w konarach, lub są za wysoko. Zdjęcia super. Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  5. Dzięcioły na szczęście nie unikają okolic miast, dlatego nieszczęśliwcy spragnieni każdego grama przyrody mogą je zobaczyć wśród leśnych drzew, tuż za ostatnimi domami miasta.
    Podziwiam niezmiennie za zdjęcia.

    OdpowiedzUsuń
  6. Ładne są, tylko raz udało mi się sfotografować dzięcioła i to wysoko siedział, chyba za rzadko do lasu chodzę :)
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń